เชิญร่วมงานแถลงข่าว
วันที่ 16 สิงหาคม 2555 เวลา 13.00 น.
ผลการทดสอบจากนิตยสารฉลาดซื้อพบสารปรอทในครีมหน้าขาว ผู้บริโภคเดินหน้าแบนสินค้าอันตราย
โดย
ทัศนีย์ แน่นอุดร บรรณาธิการนิตยสารฉลาดซื้อ
ผลการทดสอบครีมหน้าขาว/และความร่วมมือจากเครือข่ายผู้บริโภคในต่างจังหวัด(การเก็บตัวอย่างจากต่างจังหวัด)
จุฑามาศ ทรัพย์ประดิษฐ์ นักวิจัยมูลนิธิบูรณะนิเวศ
วิธีการทดสอบ/การเก็บตัวอย่างจากห้างสรรพสินค้า / สถานการณ์เรื่องสารปรอท อันตรายจากสารปรอทในเครื่องสำอาง / การรณรงค์ระดับโลกเพื่อหยุดใช้สารปรอท
สิรินนา เพชรรัตน์ โครงการบริโภคสร้างสรรค์ สุราษฎร์ธานี /ตัวแทนเครือข่ายผู้บริโภค
ความนิยมใช้เครื่องสำอางในพื้นที่ภาคใต้ /กลยุทธ์ในการโฆษณาในพื้นที่พูดเรื่องความนิยมใช้เครื่องสำอางในพื้นที่ภาคใต้ เช่น วิทยุชุมชน เคเบิลทีวี และการขายตรง ทางเครือข่ายผู้บริโภคจะมีการรณรงค์ต่อเนื่องอย่างไร (เช่นการให้ข้อมูลที่ถูกต้องเกี่ยวกับเครื่องสำอาง /ครีมไวท์เทนนิ่ง เป็นต้น)

เอกสารแถลงข่าว
ครีมหน้าขาว 1 ใน 5 มีสารปรอทปนเปื้อน
ผู้ผลิตทำผิดกฎหมาย เตือนผู้ใช้ระวังอันตรายจากสารปรอท
16 ส.ค. 2555 (กรุงเทพฯ) – ครีมหน้าขาวในท้องตลาดไทยมีสารปรอทปนเปื้อนมากถึง 1 ใน 5 ของผลิตภัณฑ์ทั้งหมดจากการสุ่มตัวอย่างผลิตภัณฑ์ 47 ชนิดในกรุงเทพฯ และอีกหลายจังหวัดของประเทศภายใต้โครงการศึกษาการปนเปื้อนของสารปรอทในครีมหน้าขาว โดยมูลนิธิมูลนิธิบูรณะนิเวศ (มบน.) ร่วมกับมูลนิธิเพื่อผู้บริโภค (มพบ.)
จากการวิเคราะห์ตัวอย่างผลิตภัณฑ์ทั้งหมด 47 ชนิด พบว่ามีผลิตภัณฑ์ครีมหน้าขาว 10 ชนิดที่มีสารปรอทปนเปื้อนสูงมาก ค่าสูงสุดที่ตรวจพบคือ 99,070 ส่วนในล้านส่วน (ppm) ในขณะที่สารปรอทเป็นสารห้ามใช้ในเครื่องสำอาง หรือต้องมีปริมาณเท่ากับ 0 ppm ตามกฎหมายมาตรฐานความปลอดภัยของสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) กระทรวงสาธารณสุข และมาตรฐานการผลิตเครื่องสำอางของกลุ่มประเทศอาเซียน
การสุ่มตัวอย่างผลิตภัณฑ์ยังพบว่า ครีมหน้าขาวที่ปนเปื้อนสารปรอททั้งหมดยังแสดงข้อมูลบนฉลากไม่ครบถ้วนตามประกาศของคณะกรรมการเครื่องสำอาง ภายใต้สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) เรื่องฉลากของเครื่องสำอาง พ.ศ. 2554 โดยเฉพาะอย่างยิ่ง คือการไม่ระบุ “เลขที่ใบรับแจ้ง” ซึ่งหากผลิตภัณฑ์ใดที่ไม่ระบุข้อมูลดังกล่าว ผลิตภัณฑ์นั้นๆ จะไม่ปรากฏรายการอยู่ในฐานข้อมูลการติดตามตรวจสอบของ อย. ดังนั้นผลิตภัณฑ์ที่ปนเปื้อนสารปรอทเหล่านี้ก็จะไม่ปรากฏชื่อผลิตภัณฑ์ในฐานข้อมูลของ อย. ทำให้ยากแก่การติดตามตรวจสอบแหล่งผลิตหากผู้บริโภคพบปัญหาการใช้เครื่องสำอางชนิดนี้
สารปรอทเป็นส่วนประกอบที่นิยมลักลอบใช้ในครีมหน้าขาว เนื่องจากมีฤทธิ์ยับยั้งการสร้างเม็ดสีในผิวหนัง ทำให้สีผิวจางลง อย่างไรก็ตาม สารปรอทเป็นโลหะหนักที่มีพิษสะสมในร่างกายแม้ได้รับในปริมาณน้อย ก็สามารถทำให้ผู้ใช้ครีมมีผิวบางลง ผิวจะมีความไวต่อแสงมากขึ้น ทำให้เกิดเป็นผื่นแดงง่ายขึ้น หรือผิวจะเปลี่ยนเป็นสีดำคล้ำ บางรายอาจมีอาการหัวใจเต้นเร็วผิดปกติ หากได้รับสารปรอทเป็นเวลานาน ร่างกายจะดูดซึมสารปรอทเข้ากระแสเลือด และจะทำให้เกิดการอักเสบของตับ ไต และทางเดินปัสสาวะ รวมถึงอาจทำให้เกิดโรคโลหิตจาง การได้รับสารปรอทในปริมาณสูงจะทำลายระบบประสาทและการทำงานของสมอง สารปรอทยังสามารถถ่ายทอดจากมารดาที่กำลังตั้งครรภ์ไปยังทารกในครรภ์ได้ด้วย กระทรวงสาธารณสุขได้ประกาศให้สารปรอทเป็นสารห้ามใช้ในเครื่องสำอางครั้งแรเมื่อ พ.ศ. 2532 และมีการปรับปรุงกฎหมายล่าสุดเมื่อพ.ศ. 2551
ครีมหน้าขาวที่ตรวจพบสารปรอทในครั้งนี้ ส่วนใหญ่เป็นผลิตภัณฑ์ที่ อย. เคยตรวจพบสารปรอทมาแล้วและ อย. เคยประกาศให้ผลิตภัณฑ์เหล่านนี้เป็นเครื่องสำอางที่ทำผิดกฎหมายและมีอันตราย แต่จากการสำรวจครั้งล่าสุดนี้ก็ยังพบว่า ผลิตภัณฑ์ที่ทำผิดกฎหมายเหล่านี้ยังคงวางจำหน่ายในท้องตลาดต่อไป ซึ่งได้แก่ ครีม FC น้ำนมข้าว (พบสารปรอทสูง 99,070 ppm) ไวท์โรส ครีมรกแกะ (51,600 ppm) เหมยหยง ครีมสมุนไพรสาหร่าย (41,770 ppm) เบสท์ บิวตี้ (34,430 ppm) เพิร์ล ครีมหน้าเด้ง (13,800 ppm) มาดาม ออร์แกนิค ไข่มุก (3,435 ppm) และเบบี้เฟซ ครีมหน้าขาว (81.14 ppm) นอกจากนี้ การสุ่มตัวอย่างยังพบครีมหน้าขาวปนเปื้อนสารปรอทอีกจำนวนหนึ่งที่ไม่ปรากฏในรายการเครื่องสำอางอันตรายของ อย. ได้แก่ ครีมยี่ห้อไบโอคอลลาเจน (47,960 ppm) เนเจอร์ (7,300 ppm) และครีมบำรุงมะหาด (63.53 ppm)
ผลิตภัณฑ์ครีมหน้าขาวเป็นเครื่องสำอางที่นิยมแพร่หลายกันมากในปัจจุบันและมีแนวโน้มความนิยมที่เพิ่มสูงขึ้นเรื่อยๆ ก่อนหน้านี้ในเดือนกรกฎาคม 2547 บริษัท ไบเออร์สด๊อรฟ (ประเทศไทย) จำกัด เคยเปิดเผยผลการศึกษาถึงความนิยมและส่วนแบ่งตลาดของผลิตภัณฑ์หน้าขาวว่า มีส่วนแบ่งตลาดสูงถึงร้อยละ 60 ของตลาดผลิตภัณฑ์บำรุงผิวหน้าในประเทศไทย โดยมีมูลค่าสูงประมาณ 2,100 ล้านบาท
นอกจากพบการปนเปื้อนของสารปรอทในปริมาณสูงแล้ว การศึกษาครั้งนี้ยังพบว่า ครีมหน้าขาวที่ปนเปื้อนสารปรอทมีทั้งผลิตภัณฑ์ที่มีราคาถูกและราคาแพง ผู้บริโภคจึงไม่สามารถแยกแยะได้ง่ายว่าผลิตภัณฑ์แบบใดจะปลอดภัยจากสารโลหะหนักที่มีพิษร้ายตัวนี้
การผลิตและการจำหน่ายเครื่องสำอางไม่ปลอดภัยเป็นความผิดตามพระราชบัญญัติเครื่องสำอาง พ.ศ. 2535 มีโทษจำคุกไม่เกิน 1 ปี หรือปรับไม่เกิน 6 หมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
ผลการวิเคราะห์ปริมาณสารปรอทในครีมหน้าขาว
การสุ่มตัวอย่างผลิตภัณฑ์ 47 ชนิด ใน 8 จังหวัดทั่วประเทศ
ตัวอย่าง
|
ชื่อผลิตภัณฑ์
|
ปริมาณสารปรอท (ppm)
|
ราคาขาย (บ.)
|
ขนาด
|
แหล่งซื้อ
|
W41
|
FC น้ำนมข้าว
|
99,070
|
40
|
5 g.
|
สุราษฎร์ธานี
|
W37
|
ไวท์โรส
|
51,600
|
189
|
6 g.
|
สงขลา
|
W44
|
ไบโอคอลลาเจน
|
47,960
|
170
|
6 g.
|
กาฬสินธุ์
|
W42
|
เหมยหยง
|
41,770
|
57
|
5 g.
|
สงขลา
|
W39
|
เบสท์ บิวตี้
|
34,430
|
80
|
5 g.
|
สมุทรปราการ
|
W40
|
เพิร์ล ครีม
|
13,800
|
20
|
5 g.
|
สงขลา
|
W27
|
เนเจอร์
|
7,300
|
300
|
10 g.
|
นนทบุรี
|
W47
|
มาดาม
|
3,435
|
150
|
5 g.
|
นนทบุรี
|
W32
|
เบบี้เฟซ
|
81.14
|
40
|
5 g.
|
อินเตอร์เน็ต
|
W35
|
ครีมบำรุงมะหาด
|
63.53
|
390
|
15 g.
|
สุราษฎร์ธานี
|
W01
|
การ์นิเย่
|
<0.05
|
179
|
50 ml
|
กรุงเทพมหานคร
|
W02
|
นีเวีย สูตรกลางวัน
|
<0.05*
|
245
|
50 ml
|
กรุงเทพมหานคร
|
W03
|
นีเวีย สูตรกลางคืน
|
<0.05*
|
245
|
50 ml
|
กรุงเทพมหานคร
|
W04
|
พอนด์ส
|
<0.05*
|
229
|
50 g
|
กรุงเทพมหานคร
|
W05
|
ลอรีอัล
|
<0.05*
|
249
|
50 ml
|
กรุงเทพมหานคร
|
W06
|
โอเลย์
|
<0.05*
|
189
|
50 g
|
กรุงเทพมหานคร
|
W07
|
ไวท์โคด
|
<0.05*
|
225
|
50 g
|
กรุงเทพมหานคร
|
W08
|
เซรามีน
|
<0.05*
|
125
|
40 g
|
กรุงเทพมหานคร
|
W09
|
สกาแคร์
|
<0.05*
|
145
|
30 g
|
กรุงเทพมหานคร
|
W10
|
นีเวีย
|
<0.05*
|
125
|
100 g.
|
กรุงเทพมหานคร
|
W11
|
เภสัช
|
<0.05*
|
29
|
70 ml
|
กรุงเทพมหานคร
|
W12
|
เบต้า สูตรกลางวัน
|
<0.05*
|
25
|
5 g.
|
กรุงเทพมหานคร
|
W13
|
เบต้า สูตรกลางคืน
|
<0.05*
|
25
|
2.5g.
|
กรุงเทพมหานคร
|
W14
|
คาซาโนวี่
|
<0.05*
|
250
|
20 ml.
|
นนทบุรี
|
W15
|
นิวโทรจีน่า
|
<0.05*
|
549
|
50 g.
|
นนทบุรี
|
W16
|
จัสท์เพิร์ล
|
<0.05*
|
275
|
10 g.
|
นนทบุรี
|
W17
|
สมูท อี
|
<0.05*
|
265
|
1 fl. oz.
|
นนทบุรี
|
W18
|
นีเวีย สำหรับผู้ชาย
|
<0.05*
|
192.75
|
40 ml.
|
นนทบุรี
|
W19
|
วาสลีน
|
<0.05*
|
199
|
40 g.
|
นนทบุรี
|
W20
|
การ์นิเย่ สำหรับผู้ชาย
|
<0.05*
|
179
|
40 ml.
|
นนทบุรี
|
W21
|
บูทส์ ลูมิเนส
|
<0.05*
|
189
|
45 ml.
|
นนทบุรี
|
W22
|
บูทส์
|
<0.05*
|
350
|
50 ml.
|
นนทบุรี
|
W23
|
เคเอ
|
<0.05*
|
135
|
45 g.
|
นนทบุรี
|
W24
|
มิสทีน
|
<0.05*
|
69
|
30 g.
|
นนทบุรี
|
W25
|
กิฟฟารีน
|
<0.05*
|
156
|
40 g.
|
นนทบุรี
|
W26
|
บ้านชมนก
|
<0.05*
|
39
|
20 g.
|
นนทบุรี
|
W28
|
ดอกเตอร์มนตรี
|
<0.05*
|
39
|
20 g.
|
นนทบุรี
|
W29
|
ดิออร์ สโนว์
|
<0.05*
|
100
|
60 ml.
|
นนทบุรี
|
W30
|
ยูร่า
|
<0.05*
|
320
|
30 g.
|
นนทบุรี
|
W31
|
สกินฟู๊ด
|
<0.05*
|
100
|
50 g.
|
นนทบุรี
|
W33
|
กวนอิม
|
<0.05*
|
15
|
3 g.
|
กรุงเทพมหานคร
|
W34
|
สุภาภรณ์
|
<0.05*
|
65
|
15 g.
|
กรุงเทพมหานคร
|
W36
|
ว่านไทย
|
<0.05*
|
190
|
20 g.
|
พะเยา
|
W38
|
เดอร์มิสท์
|
<0.05*
|
325
|
30 g.
|
พะเยา
|
W43
|
ซันทรี
|
<0.05*
|
139
|
20 g.
|
พะเยา
|
W45
|
ไบโอไวท์เทนนิ่ง
|
<0.05*
|
170
|
6 g.
|
กาฬสินธุ์
|
W46
|
ไบโอ เอสพีเอฟ 50
|
<0.05*
|
170
|
6 g.
|
กาฬสินธุ์
|
หมายถึง ผลิตภัณฑ์ที่ตรวจไม่พบสารปรอท หรือตรวจพบสารปรอทน้อยกว่า 0.05 ppm เนื่องจากเครื่องมือที่ใช้ตรวจวัดสารปรอทในปัจจุบันมีข้อจำกัดคือ จะไม่สามารถตรวจพบสารปรอท หากผลิตภัณฑ์นั้นมีสารปรอทปนเปื้อนน้อยกว่า 0.05 ppm